- Details
Donderdag 30 oktober was de KNOB te gast op het congres van de Vereniging van Architecten Werkzaam in de Restauratie en de Bond Nederlandse Bouwhistorici dat gehouden werd in de Marienburg te Den Bosch (pand van de Technische Universiteit Eindhoven). Er ontspon zich een interessante dialoog tussen diverse disciplines over hoe met toenemende liefde voor erfgoed bestaande gebouwen een betere toekomst kunnen krijgen in transformaties die zowel het benodigde behoud stimuleren als inspireren tot juist erfgoedwaarde toevoegen met de benodigde ingrepen.
Bij monde van KNOB-bureaumedewerker Nynke Stam kregen wij de gelegenheid de verbinding met onze activiteiten en producten te leggen. Uit de handopsteking bleek vrijwel het gehele gezelschap de KNOB te kennen en zagen we ook menig lid in de zaal. Juist de KNOB biedt al jarenlang het interdisciplinaire platform bij uitstek. Met het enige Nederlandstalige wetenschappelijke erfgoedtijdschrift – het KNOB Bulletin – is er een stevig fundament voor de noodzakelijke borging en ontsluiting van de diverse kennisvelden. De activiteiten waaronder excursies en digitale collegetours zorgen voor de verdieping. Aan de hand van actuele casuïstiek dagen we uit tot debat over wat waarom de boventoon moet voeren en hoe de perspectieven van vele disciplines te wegen.
Dank VAWR en BNB voor de warme ontvangst en wordt zeker vervolgd met nieuwe connecties.
- Details
Vrijdag 27 juni 2025 nam stadsarcheloog Andjelko Pavlovic van de gemeente Den Haag leden van de KNOB virtueel mee onder de grond van het Binnenhof. In nauwe samenwerking met bouwhistoricus Hein Hundertmark worden de gevonden 13e eeuwse funderingen en muren nader geduid. Met de vondst van luxe kelken en goud is duidelijk dat dit toen al een plek was voor de hoge elite uit die tijd. Samen met behulp van 3D-scans van onder meer de resten van de 14e eeuwse poort onder de Hofpoort, de resten van een vakwerkgebouw en 13e eeuwse graven onder de Stadhouderspoort krijgen we een inkijkje in de bebouwing van toen. In die tijd moet het al een paleis zijn geweest met koninklijke allure. Een dure zilveren munt van Floris V, 13e eeuws mozaïekglas en een stukje gebrandschilderd vensterglas bevestigen dat vermoeden. Evenals de schedel van een reiger, toen een delicatesse voor de elite.
Dit roept natuurlijk ook de vraag op of het niet de moeite waard is dit zichtbaar te houden en in de toekomst juist niet onder de grond te verbergen.
Een van de meest bijzonder vondsten tot nu toe is een oud graf uit de ijstijd met crematieresten, gevonden onder het plein voor de Ridderzaal.
Het archeologisch onderzoek is nu iets over de helft. Dank gemeente Den Haag en Andjelko Pavlovic in het bijzonder voor de warme ontvangst en het boeiende verhaal. Ook zo nieuwsgierig naar het vervolg?
- Details
Ondanks dat de grote kaalslag voorbij lijkt, wordt in Nederlandse steden nog regelmatig gesloopt. Vooral de naoorlogse wijken moeten het ontgelden. Het doel van de studiemiddag is een overzicht te bieden van wát en hoeveel er wordt gesloopt en wat voor soort bebouwing dat voornamelijk betreft. Vervolgens zullen de oorzaken daarvan worden behandeld. Wanneer is sloop onvermijdelijk? Hoe duurzaam is sloop? Hoe kijken ontwikkelaars en corporaties daar tegenaan? Ten slotte zal een aantal positieve voorbeelden worden belicht, waarbij sloop is voorkomen. We gaan na welke instrumenten daarbij de doorslag hebben gegeven.
Programma
13.30 Inloop met koffie
14.00 Welkom door dagvoorzitter Guido Wallagh
14.05 Jorien Kaper (Gemeente Amsterdam): De bestuurlijke context van erfgoedbescherming
14.15 Wouter van Elburg (Universiteit van Amsterdam): Amsterdam sloopt!
14.30 Karel Loeff (Heemschut): Nederland sloopt. Over ouderdom en armoede op erfgoedgebied
14.45 Eric Nagengast (Rochdale): Waarom wordt er gesloopt? Het perspectief van de corporatie
15.00 Menno Hartsema (BOUWscoop/Ecoquaestor): CO2 en milieuwinst van herbestemming
15.15 Pauze
Praktijkvoorbeelden van afgewende sloop
15.30 Bene Colenbrander (Heemschut): Prinses Marijkestraat
15.40 Gijs Hoen (Stadsherstel): Raamsteeg
15.50 Erik Swierstra (ProWest): Airey-woningen De Vlugtlaan en Staalmanplein
16.00 Niek Smit (Hendrick de Keyser): Oosterleek 39 en Thamerlaan 14, Uithoorn
16.10 Walther Schoonenberg (VVAB): Binnengasthuisterrein
16.20 Bonny Alberts (SMAN): Tuindorpen in Amsterdam Noord
16.30 Vladimir Stissi (Cuypersgenootschap): Badhuis Zaanstraat, Pakhuis de Zwijger, Ten Kateschool, Donker Curtiusstraat
16.40 Slotdiscussie
17.00 Slotwoord Rogier Noyon (Amsterdam Erfgoed Overleg)
- Details
De besturen van Tuinhistorisch Genootschap Cascade en de KNOB nodigen uit voor een gezamenlijke studiedag over het Nederlandse universitaire groene erfgoed. Deze dag is tot stand gekomen in onderlinge samenwerking tussen de KNOB en Cascade met medewerking van de Leidse Hortus.
Programma
Ochtendprogramma
10.15 uur | Bezoek aan de tentoonstelling Middeleeuwse tuinen, Aardse paradijzen in oost en west in het Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden, onder leiding van dr. Annemarieke Willemsen, conservator afdeling Nederland Middeleeuwen en samenstelster van de tentoonstelling
12.00 uur | Rondleiding door de Hortus botanicus, Rapenburg 73, Leiden, onder leiding van de prefect prof. dr. Paul Kessler en dr. Gerda van Uffelen, hoofd collectiebeheer van de Leidse Hortus
13.00 uur | Lunch in de Oranjerie van de Hortus
Lezingenprogramma
14.00 uur | Welkom namens de organisatoren door dr. Johan Carel Bierens de Haan, voorzitter van Tuinhistorisch Genootschap Cascade
14.10 uur | Lezingen over het universitaire groene erfgoed in Nederland; dagvoorzitter dr. Jeroen Westerman, secretaris KNOB
- dr. Gerda van Uffelen, De Leidse hortus, moeder van de Nederlandse botanische tuinen
- dr. Bob Ursem, Het gebouwde en het groene erfgoed van de Nederlandse universitaire tuinen
- dr. Renske Ek, En hoe nu verder? Overbrengen van kennis van het groene erfgoed op (toekomstige) betrokkenen
- Angelique Bosch van Drakestein, Het Cantonspark te Baarn en de relatie met de Hortus Botanicus van de Universiteit Utrecht
- prof. dr. Paul Kessler, prefect van de Leidse hortus;
- dr. Bob Ursem, directeur van de Delftse hortus;
- drs. Henri Lenferink, burgemeester van Leiden.
- Details
- Categorie: Studiedagen
Op 25 mei 1918 vond de eerste vergadering van het Rijksbureau plaats, honderd jaar geleden. De instelling van het Rijksbureau betekende de geboorte van een rijksdienst voor de erfgoedzorg, die na meerdere omvormingen en fusies thans de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is.
Tegelijkertijd hebben sinds de vorige eeuwwisseling particuliere organisaties de overheid gestimuleerd en gecorrigeerd, denk aan de Bond Heemschut (1911), de eveneens honderdjarige Vereniging Hendrick de Keyser (1917) en de Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond (1899) die in 1917 de zogenoemde Grondbeginselen publiceerde.
Na het succesvolle congres over 100 jaar Grondbeginselen dat de KNOB in 2017 hield, presenteren de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de KNOB ter gelegenheid van de 100-jarige verjaardag van het Rijksbureau de studiedag 100 jaar engagement in de erfgoedzorg.
Naast de honderdjarige verjaardag van het Rijksbureau is de tweede aanleiding van de studiedag de verschijning van een biografie van mr. dr. J.C. Overvoorde, één van de pioniers van de erfgoedzorg. Het boek is geschreven door naamgenoot en wetenschapsfilosoof drs. P.P.J. Overvoorde: een ware eyeopener over het leven van een relatief onbekend persoonlijkheid.
J.C. Overvoorde was oprichter van de KNOB, inventariseerde monumenten, was tevens archivaris en museumdirecteur, behartiger van het overzeese erfgoed en kwam als jurist op voor de rechten van vrouwen en arbeiders. Deze oudheidkundige, activistische Overvoorde staat in het middagprogramma centraal, in een bijdrage van zijn biograaf en in andere lezingen over zijn activiteiten in Dordrecht en Leiden. In de ochtend komt meer algemeen de relatie tussen monumentenzorg en universiteit aan bod, de zorg voor het overzeese erfgoed die ook begin 20ste eeuw al speelde, het denken in context en ruimte en de wijze waarop (historische) gebouwen 100 jaar geleden werden afgebeeld.