Succesvolle studiedag Geheim erfgoed onthuld
Vrijdag 19 mei 2017
Voormalig Officierscasino, Soesterberg
Het lijkt wel of de tijd stil heeft gestaan in het voormalige Officierscasino in Soesterberg. De deelnemers aan de studiedag Geheim erfgoed onthuld, een interessante menging van oud ingezeten monumentenliefhebbers en jong talent op het gebied van cultureel erfgoed en ontwerp, maakten gebruik van de kans om op 19 mei jl. dit rijksmonumentale pand te verkennen.
Bewogen geschiedenis
Het gebouw werd ontworpen en gebouwd als ontspanningsoord voor de hogergeplaatste Duitse militairen, die in Soesterberg gestationeerd waren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het interieur is nog in dezelfde staat als toen de Duitse militairen het 1945 verlieten, al is het wel inmiddels gerenoveerd. De dansvloer van de Balzaal, waar de studiedag plaats vond, rook nog naar lijnolie en het zicht naar de omliggende boompartijen werd vertekend door het originele enkel glas.
In tegenstelling tot veel andere door de bezetter gebouwde objecten, werd het zogenaamde officierscasino niet gesloopt en kreeg het na de oorlog een bestaan als internaat van de KLM, basis van de vliegmedische dienst en dient nu als conferentie- en vergadercentrum in beheer van ANNA Vastgoed & Cultuur.
Strategieën voor onthulling van geheim erfgoed
De sprekers lieten de deelnemers kennis maken met verschillende strategieën om publiek toegang te verlenen tot erfgoed ensembles (gebouwen zelf én hun historie) die van oudsher afgesloten waren zoals voormalige kazernes, bedrijventerreinen en vliegvelden:
-
Liesbeth Jansen (Linkeroever en projectdirecteur Marineterrein Amsterdam) vertelde over de kansen van organische ontwikkeling en geleidelijke openbaarmaking van voormalig besloten terreinen.
-
Architecte Annette Bos nam de bezoekers mee op een muzikale reis naar het Haarlemse koepelgevangenis waarvoor ze voor haar afstudeerproject aan de Academie van Bouwkunst een bijzonder herbestemmingsplan ontwikkelde.
-
Gustaaf Boissevain van Stichting Militair Erfgoed/Erfgoed adviseur van Rijksvastgoedbedrijf vertelde aan de hand van een aantal voorbeelden over de praktische opgave als voormalige militaire terreinen de deuren voor publiek openen.
Organisch, verhalend of systematisch?
De sprekers discussieerden met de deelnemers over de meest geschikte aanpak om het voormalige Officierscasino en de omgeving nieuw leven in te blazen: moet de ontwikkeling organisch gebeuren? Moet het verhaal van deze plek als uitgangspunt voor de nieuwe bestemming dienen? Of maakt een systematische ontwikkeling met een bepaald eindbeeld voor ogen het meeste kans?
Hardcore Heritage
Ronald Rietveld van het Amsterdamse studio RAAAF en Christof Mayer van het Berlijnse studio Raumlabor sloten de dag af met hun inspirerende keynotespeeches over soms radicale interventies die nodig zijn om de monumenten in leven te houden, zowel in het discours erover als in fysieke zin.
Samenwerking
De KNOB kijkt terug op een geslaagde samenwerking met onderzoeksinstituut CLUE+ en de Vrije Universiteit Amsterdam (Masteropleiding Heritage Studies). De studiedag was onderdeel van de Week van het Lege Gebouw, waarin studenten en docenten van verschillende opleidingen uit heel Nederland een week lang in groepsverband werkten aan herbestemmingsplannen voor een leegstaand gebouw.